Initially, there were hundreds of Afghans who fought. Afghans who want freedom are the majority. But in this article I want to talk about that Afghanistan or those Afghans, who felt betrayed by their elites, those Afghans who left their country tired of 20 years of waiting and struggling before the rampant corruption, the enrichment of a fist small and revenge that came even from numbness or lack of hope.
…
I have never been to Afghanistan, except for a dream I saw a few years ago and which I still remember in detail, to my surprise.
The country with the best pomegranates in the world, fine grapes, underground gold resources, lithium deposits, surrounded by mountains in Central and South Asia I have known through writer Khaleid Ossein and movies. Who has read "The Balloon Hunter" (also screened in the movie) or "A Thousand Glittering Suns" is clear about what awaits Afghanistan today. More precisely, nothing awaits him!
Mariami and Laila are no longer just book characters, but the real girls and women of Kabul and the provinces of Afghanistan under the Taliban regime from now on. No one is so tired as to believe the peaceful rhetoric of the leaders there, who have the grief of any embargo from the world. If in doubt, I remind you of the first news produced yesterday by men with guns and pencil-painted eyes: all girls between the ages of 14 and 40 who are unmarried will be found by the end of the week a man.
Shariati ose ligji islmaik ka zëvendësuar ligjin shtetëror dhe postblloqet nga dje garantojnë se shoqëria do të rikthehet në rrënjët e saj konservatore. Siç u pa dhe u postua me të njëjtin intensitet si pamjet e papreçedenta me avionin po aq edhe disa pamje ku mbuloheshin me bojë nuset e vitrinave. Ato të rrugës, me burka. Nuk ka më buzëkuq, vitrina jo e jo! Dasmë?!
Ky Afganistan që po shohim në video lajmesh nuk është më një histori librash bestseller, as një film që të trondit dy orë apo një ëndërr që e mban mend.
Bota është e tronditur me dramën humane atje!
Por bota nuk po e beson dot se në këtë dramë kishte një detaj edhe më dramatik, siç është zakonisht në kohë dramash, e vetmja gjë ngushëlluese, shpresa. Shpresa se një vend më i fuqishëm do të ndihmojë. Një aleancë më e fortë do të ndalojë të keqen dhe e mira do triumfojë. Kjo është një dramë pa Amerikën si shpresë dhe nga Amerika si shkak. Për herë të parë Amerika, superfuqia e botës, nuk pushtoi për të vrarë të keqin, nuk ndërhyu për të shpëtuar të mirin, por iku duke parë punën e saj, sepse ndoshta një ditë do të ikte.
Rasti i Afganistanit është fiks si një zemër me dy barkushe. Në njërën shohim dramën njerëzore - lotët e vajzave që kanë postuar në media sociale, kanosjen që i bëhet veçanërisht popullsisë së arsimuar; intelektualëve, shoqerisë civile, grave dhe vajzave - ndërsa në tjetrën është Amerika dhe tërheqja që e nxori blof në sy të botës, siç citoi vetë edhe Joe Biden kur tha: "Nuk ishim të përgatitur që situata do të precipitonte kështu. Kishim marrë garanci nga drejtuesit e lartë atje se talebanët nuk mund të rrëzonin qeverinë”.
Ngado ta rrotullosh këto janë ditë po aq dramatike për emrin e Amerikës. Bota e civilizuar duhet të shqetësohet, ndërsa regjimet fryhen nga krenaria. Kina tallet
Joe Biden do të kujtohet si presidenti që mori vulën e një momenti historik deshtak, edhe pse sot është e paqartë te dallosh nëse terheqja ishte më turp sesa nisja e asaj lufte apo administrimi i 20 viteve më tej
Nëse lëmë anash dhimbjen për afganët dhe gjykojmë pa emocione dhe empati, Amerika i ka dhënë Afganistanit më shumë se kujtdo.
20 vjet investime, pajime dhe liri! Që prej vitit 2001, pas pushtimit amerikan prej sulmit të 11 shtatorit, talebanët ranë nga pushteti qe e kishin marrë në duar në vitet '96, '97 nga një qeveri që kish mundur pushtuesit sovjetik.
Pushtim pas pushtimi!
Në 2001 amerikanët ishin shpresa e një jete në liri, pa pushtues, dhe drejt një sistemi politik demokratik. Por a mjaftojne 20 vjet për demokracinë? Jo, dhe çdo student (jo taleban) e di që vendet e pamësuara me lirinë nuk e kanë të lehtë. Vende që kanë dekada që jetojnë nën pushtuesin, mesa duket kur ju vjen çasti i mbramë bëhen pushtuesit e vetes. Kjo duket se ka ngjarë me Afganistanin, jo se jam antropologe
Afganistani është shëmbëlltyrë e dështimit të vetvetes dhe patern-it të një shoqërie që ka jetuar më shumë me pushtues dhe e pushtuar.
Përtej moskalkulimit amerikan, është fyerje dhe turp tërheqja e presidentit afgan. Ai që jetonte në flori
Pallati presidencial i larë në ar, ndërsa vendi me minimum jetik, është një dëshmi që fatkeqësisht të bën të kuptosh se pse talebanët kanë fituar epërsi dhe e morën vendin pa një të shtënë. Kam lexuar komente deshpëruese qëka që edhe i duan. Njeriu i inatosur e bën edhe këtë. I paarsimuar bën edhe me shumë. Një shoqëri që i kë dhënë vetëm armë dhe ushtri mund te ngatërrojë heronjtë.
Por ta sqarojmë duke ngritur pyetje:
-Pse sa iku Amerika askush nuk luftoi më? Pse ushtria e mirëpaguar dhe me çdo pajisje nuk luftoi për vendin e vet? Pse duhet të luftojë një vend tjetër për vendin tënd? Pas 20 vitesh krah Natos, pse ushtarët e trajnuar prej tyre nuk e patën shpirtin për të kuftuar për shtëpinë e vet, qytetin, të fejuarën, vajzën.
Çfarë i ka mërzitur ushtarët afganë? Po gjeneralët? Po njerëzit e thjeshtë?
Mos ndoshta shumica kanë parë me inat, brengë e hakmarrje korrupsionin galopant të shefave të tyre dhe kanë parë sesi një pakicë nën mburojën amerikane (qoftë edhe pa dijeni të këyre të fundit, që siç thotë Obama në librin "Tokë e premtuar" i gënjenin sy për sy) kanë vjedhur e janë pasuruar në kurriz të shumicës?!
Ka një gropë të zezë që nuk e njohim nga Afganistani por që mban era korrupsion dhe zhgënjim. Eshtë një realitet që s'e gjejmë dot me foto, por që duket të jetë nëna e gjithë kësaj drame.
Sa për gabime amerikane, në këtë mision janë të dukshme.
Sidomos feks besimi se nuk janë vetëm milionat dhe as armët që e futin në brazda një komb a shoqëri. Nuk është vetëm ushtria, por është shkolla dhe puna, kopshtet dhe arti, integrimi josipërfaqësor i grave në jetën politike. Amerikanët ishin të parakohshëm në shqetësimin për të futur reklama për Lgbt, në një vend ku feja dhe konservatorizmi është edhe në minerale jo më në kokat e njerëzve.
Shoqëritë ndërtohen ngadalë dhe edukohen që të pranojnë të ndryshmen, madje edhe të natyrshmen, si një nuse në vitrinë.
Amerika mendoi ushtarakisht për Aganistanin dhe fundja nuk e ka pasur për detyrë të edukojë apo arsimojë, aq më pak të pengojë korrupsionin e elitave, të cilat i priten me kokteje elegante dhe i përcollën me gënjeshtra e hipokrizi, ndoshta deri në telefonatën e fundit.
Afghanistan is suffering and learning. The lesson is that you make your own place. You fight for your country every day. But Afghanistan seems to have fallen into the trap of gaps and corruption. Endangering today intellectuals, soldiers, women and girls, good Afghans who embraced Western ideas.
Suffering and despair are those who neither got rich in 20 years nor could escape. Whoever managed to escape from there deserves at least a second chance!
PS Those who made hateful memes in Albanian about vulnerable Afghans and those who continue to write Taliban comments are an example of abused, wasted freedom. But in the end everything in freedom is endured!
* Box 25 lines of Mira is not allowed to be republished without the permission of the editor. Contact us by email: [email protected]