Bedri Islami: My German cousins and Tirana and Erion Veliajt
2023-04-20 09:54:50
TiranaPost
By Bedri Islami/ For the Bavarians Andreas and Margerite Kreis, it was the second time they came to Albania. Their first journey had been many years ago, and in their thoughts still lingered the ugly kiosks along an unseen river, the buildings in total disarray, the dilapidated streets and the gloom of the old palaces.
Although constant travelers, photographers passionate about unknown places, they could not understand at the time what was happening in this country that had just come out of lockdown, and even more so in its capital.
The current arrival had another reason, they would witness the marriage of their only daughter, who, at the University of Stuttgart, had met, fallen in love and now became the bride of a boy from Shkodra.
Besides, this was my son.
Andreas and Margerite clearly had the shyness of what they had experienced a few years ago stamped on their faces. The night, which had already fallen on the fresh Tirana, was powerless to hide their concern.
We passed the square called Zogu i Black, then on Durrës street, turning to the right, the big square, open in its strange shape, like the beginning of a pyramid, and, finally, Lana, the shallow river of Tirana, which, on their first journey, they had not even been able to see.
I noticed out of the corner of my eye how the gloom was leaving their faces, they looked carefully at everything around them and, at one point, Andreas, with whom we were already friends, asked me: "Are you sure we are in Tirana?". He pulled out some old photos from his small travel bag and added with a smile, "Where are these?"
The following days they stayed in Tirana are a story in themselves. But since then, they have come more and more often, mostly alone, as a couple of passionate travelers, so often that I don't believe there is anything left that they haven't already seen.
The Tirana of many years ago no longer exists. A new city has been built, perhaps the fastest in the entire region, in terms of development rates; what looked like the outskirts of the city 20 years ago is now a center.
Është shembur shumë nga e djeshmja dhe ka nisur frymimi ndryshe. Tirana që sheh sot një njeri i huaj që vjen për herë të parë, apo edhe më thjeshtë se kaq, një shqiptar i emigruar, që, herë pas here kthehet në vendlindje, nuk është Tirana që kërkon të na ngulë si gozhdë ndryshku në kokë politika e së djeshmes.
Jo e djeshmja e shkuar e tre dekadave më parë, por e djeshmja e anarkisë që sundoi qytetin, e djeshmja e thyerjes së ligjit si të thyesh një kallam, e rrëmujës dhe mungesës së mendimit dhe qytetarisë. Kjo e djeshme kërkon haraçin e saj. Megjithëse për vete jeton në pjesën më të bukur dhe më të shtrenjtë të kryeqytetit, ajo pështyn mbi gjithçka dhe lakmon t’u servirë të tjerëve Tiranën e paqenë.
Vitet e para pluraliste treguan se si mund të shkatërrohet emri i një qyteti, kultura, tradita e tij. Se si mund të merret fryma e së ardhmes dhe të ketë asfiksi të vazhdueshme, deri në atë shkallë, sa që të quhet e zakonshme.
Ai që nuk ka qenë në Tiranë në 20 vitet e fundit, sot nuk e njeh më. Nëse fillesa ka emrin e Edi Ramës, të cilin kryeqyteti e pati drejtuesin e vet radikal në përmbysjen e së vjetrës, vazhdimi ka emrin e Erion Veliajt. Modern, i saktë dhe transformues, Veliaj zgjodhi rrugë më të qetë, atë të ndryshimit të përditshëm të pandalshëm.
Pas gjumit letargjik të Lulëzim Bashës, që e filloi qeverisjen përmes vjedhjes së votave dhe e vijoi me kurbane deshësh në portat e bashkisë, qeverisja e Veliajt solli lëvizjen e madhe, ndryshimin e jetës në çdo cep të qytetit.
Personalisht do veçoja shkollat. Tirana ka sot një rrjet të ri shkollash, të një niveli me shkollat më moderne europiane. Herën e fundit që shëtita në Tiranë, rastisa pranë shkollës së re “Sami Frashëri”. M’u kujtuan fjalët e shumta të opozitës për atë që po ndodhte në çastet e shembjes së godinës së vjetër dhe qetësia që shfaqte kryetari i bashkisë, Veliaj.
Mendova se, sa mirë do të ishte nëse në dy faqet e saj të kishte piktura të mëdha murale, të shkollës së djeshme dhe të sotme.
Veliaj e bëri të pazakontën, të zakonshme. Nuk po flas thjeshtë për ngritje godinash. Po flas për mendësinë, frymën, energjinë, punën.
Për një mërgimtar, i cili vjen jo shpesh në Shqipëri, qëndrimi në Tiranë, tani është i domosdoshëm. Do të thosha, jetik. E ndjen veten se në këtë botë, ke më në fund një vend tëndin me të cilin mund të mburresh, pavarësisht nëse ke lindur në Sarandë apo në Tropojë. Edhe më tej, të kesh lindur në Drenicë apo në Gostivar.
Tirana e Veliajt është ndjellëse, jo thjeshtë për faktin se aty po venë banorë nga e gjithë Shqipëria, kudo ku flitet shqip, jo vetëm se është vend i lakmuar nga të huajt që dalëngadalë po krijojnë një komunitet, jo vetëm për restorantet e saj të nivelit të lartë, jo vetëm se qendrat e reja që po krijohen dhe që janë bërë po aq tërheqëse sa edhe lagjet e njohura. Shikoni ish-Bllokun sa për të marrë një shembull. Është i lakmuar, por jo më i lakmuari. Dalëngadalë do të bëhet i zakonshëm, sepse periferia, gjelbërimi, qetësia, skajimi në botën e një jete ndryshe, është tashmë realitet i prekshëm në shumë pjesë të tjera të Tiranës.
Shumë zona dikur rrethina apo thjesht fjetore, tani janë lagje të vërteta të mbushura me jetë. Nuk është pak. Është ndryshe.
Në Tiranë tashmë është vështirë të gjesh hotel. Duhet parashikuar që në nisje drejt Shqipërisë. Kam bujtur në “Art Hotel”, në rrugën e Kavajës. I vogël në llojin e tij, më duket se ka vetëm 15 dhoma, por oaz i mrekullueshëm pushimi. Një mrekulli e radhitjes së gjërave. Tirana ka dhjetëra e dhjetëra hotele të tjerë.
Nuk ndihesh më sikur je në provincat e Evropës. Është qytet evropian, me të metat dhe hovet e tij, me gabimet dhe rritjen e pazakonshme, me vizione të duhura dhe përplasje mendimesh, me punë që bëhen me këmbë në tokë dhe fluturime.
Do e mbyll përsëri me familjen bavareze, Andreas dhe Margerite Kreis. Këto ditë në Tiranë, takova një mik të vjetër, Petrit Mancakun, drejtues i një agjencie imobilare, ndoshta më të mirën që njoh. Ngacmohemi nganjëherë, si opozitarë dhe flasim për Tiranën.
I told him that my son's in-laws are looking to buy a small apartment in Tirana, one plus one. Now they love the city and feel like in their own city.
"Don't rush to buy now, my old friend told me. Prices have gone up a lot. Exceptionally".
I thought, if an ordinary citizen, a few years ago, say, eight years ago, bought an ordinary apartment and its value has now doubled, this shows that the city has life, that the city itself has increased its value . And, a city that is increasing its value, does not need to turn back.
The two mandates of Veliaj have been vigorous, epoch-making. The outage would be asphyxiating for the city. I am confident that there will be no interruptions.
*This article was published by Dita.al and reposted by Tiranapost.al
