Arthur C. Brooks
How are the goals you set yourself for this year going so far? This is probably a painful topic. Usually the resolutions we make fail, sometimes within the first few months of the year (one study found that half of them fail after 3 months), so chances are yours have too.
If so, don't feel guilty! Because you are in good company. But if your to-do list has turned into a statistic, I suggest a new approach for the rest of the year: Make a to-do list. This may include things you don't want to do this year, such as spending time with certain people who don't bring out the best in you, or going to places you don't like.
On the surface this practice may sound a bit negative, but it is actually an approach to improving life, based on an ancient philosophical concept known as the negative path. It was popularized by two early Christian treatises purportedly written by Dionysius the Areopagite, a 5th or 6th century theologian.
Dionysius wrote that God could not be described by any earthly idea or name, and that he could only be known by contemplating what he is not. This paradox also appears in the works of Thomas Aquinas, who argues in the 13th century Summa theologiae that those who think they understand God do not really understand him.
I know this issue is somewhat confusing. But follow my reasoning. The negative path is about realizing that when you don't know the right thing to do, you can focus on what we know we want to avoid. For example, if you're feeling stuck at work or in a relationship, but you don't know exactly how to make things better, the negative path may be just what you need.
Njerëzit përdorin vazhdimisht një version laik të kësaj metode pa e kuptuar atë. Për shembull, pas një fundjave të kaluar nëplazh me familjen, ka të ngjarë ta gjeni duke listuar më shumë aspektet e pakëndshme sesa ato të këndshme, edhe nëse në përgjithësi udhëtimi shkoi mirë. Kjo nuk do të thotë (domosdoshmërisht) të jesh një njeri negativ.
Të gjithë kanë atë që psikologët e quajnë “paragjykim negativ”, një prirje për të vërejtur detaje që nuk i pëlqejnë mbi detajet që pëlqehen në çdo situatë. Ky paragjykim ndoshta ka evoluar tek njerëzit nga një instinkt mbrojtës:në të kaluarën, të mos vëreje një kërcënim të mundshëm (për shembull, një fytyrë të zemëruar) mund t’i kushtonte dikujt jetën, ndërsa të mos vëresh një gëzim të vogël (për shembull buzëqeshjen e ëmbël të dikujt) nuk është aq e rrezikshme.
Paragjykimi negativ ndihmon gjithashtu në shpjegimin e asaj që disa psikologë e kanë quajtur “proporcioni i pozitivitetit”:që të klasifikon si pozitive një përvojë, zakonishtajo duhet të na ketë bërë të ndjejmë më shumë emocione pozitive sesa negative.
Paragjykimi negativ mund të duket i pakëndshëm, por është jashtëzakonisht i dobishëm nëse e shfrytëzojmë siç duhet duke përdorur rrugën negative. Siç argumenton matematikani Nasim Taleb, rruga negative na siguron njohuri specifike dhe të përqendruara, të cilave nëse ukushtojmë vëmendje, mund ta përmirësojnë situatën tonë.
Marrim për shembull rastin e një fundjave të kaluar buzë detit. Kur të ktheheni në shtëpi, do të keni një listë të gjërave që keni përjetuar, dhe mund t’i përmendni lehtësisht ato që nuk ju pëlqyen dhe nuk dëshironi t’i përsërisni herën tjetër (për shembull, duke marrë me vete një person të caktuar). Anasjelltas, gjërat që mund të shtoni (një mik tjetër, që shpresoni se do të silletmirë) janë hipotetike. Njohuritë zbritëse garantojnë njëpërmirësim të vërtetë, ndërsa njohuritë shtesë janë shpesh vetëm një supozim. Për të përdorur rrugën negative, fillojeni duke hartuar një listë të gjërave që nuk duhet të bëni, së bashku me listën tuaj të detyrave. Rendisni zakonet ose detyrimet tuaja, edhe nëse ato ju ulin humorin.
Ndoshta do të vendosni të shmangni disa miqësi toksike. Ndoshta do t’i fshini profilet tuaja në rrjetet sociale, sepse ato ju vjedhin kohën dhe ju bëjnë të ndiheni të vetmuar. Kjo strategji funksionon në shumë situata. Duke pasur parasysh natyrën e kërkimit tim, shumë njerëz më kontaktojnë për këshilla për daljen në pension dhe unë gjithmonë e filloj me rrugën negative.
I kërkoj të rendisin pjesët e jetës së tyre profesionale dhe shoqërore që u pëlqejnë më pak. Shumë prej tyre vuajnë sepse mendojnë se janë gjithmonë me nxitim:nuk gjejnë dot kohë për të bërë një bisedë, për drekë apo për palestër, ndërkohë që angazhimet janë shumë pranë njëra-tjetrës. Pastaj unë i kërkoj të imagjinojë një rutinë ditore dhe javore pa këto angazhime.
U them se të dalësh në pension, nuk do të thotë mosveprim. Do të thotë të heqësh qafe pjesët e orarit tënd që të pengojnë të përqendrohesh tek gjërat që të pëlqejnë më shumë. Planet më të mira të daljes në pension, fillojnë me një listë të gjërave që nuk duhet të bëni, duke çuar në një lehtësim të orarit tuaj dhe ndoshta një rritje të lumturisë suaj.
Ngjashëm, kur flas me studentë ose miq që sapo i kanë dhënë fund një marrëdhënieje të keqe, shumë prej tyre më pyesin se si të shmangin gabimet që çuan në ndarjen e fundit. Përgjigja është rruga negative. Pas një ndarjeje, shkruani në një listë të gjitha aspektet e romancës suaj që kanë qenë problematike,dhe që duhet t’i shmangni në të ardhmen nëse është e mundur.
Por kjo metodë është e dobishme edhe për të ringjallur një lidhje ekzistuese që nuk po shkon shumë mirë. Nëse ky është rasti i lidhjes tuaj, uluni së bashku me partnerin dhe jepini përgjigje pyetjes: ”Çfarë po bëjmë që na bën të palumtur?”. Më pas vendosni së bashku të eliminoni gjërat që e dëmtojnë marrëdhënien tuaj.
Rruga negative mund të zgjidhë shumë probleme praktike. Por më e rëndësishmja, ajo ka potencialin të na japë njohuri për veten tonë, tek të cilat nuk mund të arrijmë në asnjë mënyrë tjetër. Shumë tradita mësojnë se brenda secilit prej nesh është një vetvete e vërtetë, e cila është e vështirë të shihet qartë.
Për shembull, Hinduizmi propozon konceptin e Atmanit, qëështë vetvetja e vërtetë. Megjithatë, kjo është e vështirë për t’u kuptuar, sepse errësohet nga Upādāna – atashimet – në formën e kotësive, frikërave dhe shpërqendrimeve. Për shembull, nëse e prezantoni gjithmonë veten para të tjerëve duke folur për punën, ju po ofroni një shëmbëlltyrë të vetes, por të vetes suaj të vërtetë, dhe ndoshta e bëni këtë në mendjen tuaj, gjë që çon në një zbrazëti shpirtërore.
The solution is not to try to see through the fog of your accessories, but to undertake a process that is summed up in the Sanskrit phrase neti-neti, which means "not this, not this." The point is to eliminate the things that aren't really yours – your career, your money, your looks, your social media presence. Write the things on this list. Every day, read aloud all the things you are not, for example saying "I am not the position I hold at work". You may find that the negative path has allowed you to know yourself.
Originally published on Bota.al
