Opinion

To change the future, we must first change the way we teach children history

To change the future, we must first change the way we teach children history

By Yuval Noah Harari/ We cannot protect children from history. In Ukraine, millions of families have lost their homes due to the war started by Vladimir Putin. In New Delhi, India, record temperatures of 50 degrees Celsius forced children to stay indoors this summer, unable to study or play.

Global food prices are rising, causing many children around the world to suffer the consequences of hunger. So it is inevitable that the next generation will want to face the big questions: Why are there wars? What is our place in nature? What is money, and why is it so important?

Children often take these questions much more seriously than adults. They question the things adults take for granted. Adults can get annoyed when a child reacts with the question "Why?" after each answer they give. But usually, the child is just trying to make ends meet in a way that adults no longer do.

Another thing that we cannot protect children from is exposure to false historical narratives. From a very early age, young people are bombarded with myths and misinformation, not only about current events, but also about the basic history of humanity itself. So who are we, where do we come from and how did we get here.

For example, in my native Israel, even students in secular schools usually learn the story of the Garden of Eden, and see colorful images of Noah's Ark, long before they hear about Neanderthals or see the cave art of Lascaux and The waterer.

And this approach has its own impact. Since it is possible to trace a direct line from God's command to humans in the book of Genesis to "populate the Earth and subdue it" to the Industrial Revolution and today's ecological crisis. Another direct line of influence can be drawn from the historical narratives Russian children learn in school, to Putin's invasion of Ukraine and the global food crisis it has caused.

If we leave children at the mercy of myths, unlearning these ideas later in life will be a difficult, and sometimes impossible, task. It is therefore vital that we talk openly with children about the big issues and in a responsible, scientific way based on evidence, rather than dogmatic belief.

Kjo është një sfidë me të cilën jam përballur kohët e fundit, kur po shkruaja historinë e botës për fëmijët. Ajo që kam mësuar nga ky projekt, është fakti se adresimi i çështjeve të mëdha për fëmijët është një punë tepër delikate. Disa lëndë janë argëtuese, si eksplorimi i jetës së përditshme të gjuetarëve-mbledhësve të epokës së gurit, kur njerëzit jetonin në natyrë dhe kur fëmijët i kalonin ditët duke mësuar sesi të ngjiteshin në pemë, si të gjurmonin kafshët dhe të ndiznin zjarrin.

Por temat e tjera janë më sfiduese. Për shembull, analiza e asaj që ndodhi kur Sapiensët e lashtë takuan Neandertalët, na nxit të diskutojmë se si mund të ishte jeta e një fëmije me një nënë Sapiens dhe një baba Neandertal, duke nxjerrë në pah tema të tilla si racizmi, lufta, gjenocidi dhe zhdukja.

Është thelbësore që ne t’u flasim fëmijëve për anën e errët të historisë. Por si të shmangim paralizimin e tyre nga frika? Një parim udhëzues në këtë rast, është se ne duhet të shmangim përshkrimet në detaje të ngjarjeve të tmerrshme, derisa fëmijët të jenë mjaftueshëm të pjekur për t’i kuptuar si duhet ato.

Ndaj kur duhet të flasim për katastrofa dhe padrejtësi, është më mirë të vihet theksi tek liria: pavarësisht se sa të tmerrshme janë gjërat, njerëzit zakonisht mund të bëjnë një ndryshim për mirë. Dhe ky nuk është mendim i dëshiruar, por vetë thelbi i historisë. Në fund të fundit, historia nuk është studimi i së kaluarës, ose thjesht një listë luftërash, fatkeqësish, dhe mbretërish të vdekur që sunduan mijëra vjet më parë.

Historia është studimi se si ndryshojnë gjërat. Në rast se ne mendojmë se bota ka qenë gjithmonë e njëjtë, dhe se mënyra se si jetojmë sot është vetmja se si duhet jetuar, atëherë është e natyrshme të ndjejmë sikur ndryshimi është i pamundur, dhe se problemet me të cilat përballemi janë të pazgjidhshme.

Pra edhe nëse gjërat janë shumë të padrejta, çfarë mund të bëjmë? Kështu është bota, i themi vetes. Por duke studiuar historinë, ne mësojmë se njerëzit nuk kanë jetuar gjithmonë si ne, dhe se bota po ndryshon gjatë gjithë kohës. Njerëzit e bënë botën atë që është sot, dhe janë po njerëzit ata që mund ta ndryshojnë atë.

Sigurisht, kjo nuk është një detyrë e lehtë, por kjo gjë ka ndodhur shumë herë në të kaluarën. Kjo është arsyeja pse historia është kaq e fuqishme. Ajo është çelësi për të ndryshuar botën. Kjo është aq e vërtetë saqë në shumë vende, qeveritë kanë frikë nga historia.

Udhëheqësit i ndalojnë rrallëherë njerëzit që të mësojnë matematikë ose fizikë. Por shumë qeveri i ndalojnë njerëzit – sidomos të rinjtë – të mësojnë të paktën disa pjesë të historisë. Gjithçka kthehet pas tek ata mbretër të vdekur që sunduan mijëra vjet më parë, me duart e tyre të akullta që zgjaten nga përtej varrit për të kapur mendjet tona, dhe për të ngrirë ndryshimet.

Tek e fundit, kanë qenë këta mbretër të vdekur prej kohësh që shpikën dhe përhapën histori të ndryshme mbi Perënditë, kombet, paratë dhe dashurinë, të cilat besohen nga shumë njerëz sot dhe u përmbahen. Për të fituar njëfarë lirie nga këto rrëfime dhe për t’u sjellë ndryshe, ne duhet të kuptojmë se si u krijuan dhe u përhapën ato.

Përndryshe, nuk do t’i shohim kurrë ashtu siç janë: thjesht tregime. Fëmijët që pyesin “Pse?” janë një forcë e fuqishme që mund t’i shkundë deri në themele këto përralla të vjetra. Por përveçse duhet të shmangim terrorizimin e tyre, ne duhet të jemi të kujdesshëm edhe për të mos i ngarkuar të rinjtë me përgjegjësitë tona.

Mëkati më i vjetër që bëjnë shpesh të rriturit, është pritshmëria që fëmijët të marrin përsipër projektet tona, dhe sidomos të zgjidhin problemet, të cilat donim t’i zgjidhnim ne, por nuk e kemi kuptuar se si.

Kur flasim me fëmijët mbi çështje të mëdha, ne duhet që herë pas here të pyesim veten pse po e bëjmë vërtet këtë. Çdo njeri në botë bart një barrë të rëndë. Kur u mësojmë historinë të rinjve, ne e bëjmë ndonjëherë këtë për të zhvendosur një pjesë të barrës sonë mbi supet e brezit të ardhshëm. Ne duam që të rinjtë të vazhdojnë të bartin me vete besimet, kujtimet, identitetet dhe konfliktet që na kanë rënduar gjatë gjithë jetës sonë.

“Ja pra fëmijë, unë i çova këto gjëra deri në këtë pikë, tani është radha juaj!” Por kjo qasje është e padrejtë. Një arsye shumë më e mirë për të mësuar historinë, është të ndihmohen fëmijët të çlirohen nga të paktën një pjesë e frikës, iluzioneve dhe urrejtjeve të tyre.

“I shihni këto gjëra, fëmijë? Unë jam përballur me to për vite me radhë, dhe ato e kanë bërë të mjerë jetën time. Ndaj bëni kujdes! Nuk duhet të merreni me to!” Shpresoj që historia të bëhet një mjet për të çliruar njerëzit dhe jo për t’i mbajtur ata peng të së kaluarës. Ajo duhet të jetë një mekanizëm për të krijuar marrëveshje të reja, në vend se të përjetësojnë konfliktet e vjetra. Tek e fundit, qëllimi i mësimit të historisë nuk është të kujtosh të kaluarën, por të çlirohesh prej saj.

Note: The new book "We the Unstoppable: How Humans Conquered the World" by world-renowned Israeli historian Yuval Noah Harari was released on October 20.

Originally published on bota.al