That Oliver Bateman
In John Huston's classic film Beat the Devil, actor Peter Lorre makes a succinct discussion of the nature of time: “What is time? The Swiss produce it. The French collect it. Italians waste it. Americans say time is money. Hindus say it does not exist. Do you know what I think? I say that time is a deceiver".
In fact, Lor is somewhat right about the illusory nature of time. With every second that passes, we lose it. Those who are overwhelmed by responsibilities - me, you, everyone else - may say that their time is being "stolen". And it is precisely in this flowing river of lost time that writer and artist Jenny Odell, author of the 2019 book How to Do Nothing: Resistance to the Attention Economy, recently comes with a new tip on the new saving of time: Discover a life beyond the clock.
Being a historian by profession, I know that the one thing that history does not do, for better or for worse, is to repeat itself. What I've been asking for is something I'll never have: more time. Not better or more meaningful time, as Odell proposes in her latest book, but simply more time in terms of quantity.
Because while I don't want to live forever, I hope to live long enough to do everything I've vowed to do. For example, to help my daughter pass into adulthood and take care of my parents and also my wife in her old age.
Odell starts the book in a very promising way. The opening line "Nothing is harder than doing nothing." But it soon becomes clear that Odell, an admittedly privileged person who has had a lot of free time during her academic studies, has nothing to offer me, a man who has been working 40-hour weeks since his birthday. his 16th.
Odëll shëtit vazhdimisht në natyrë dhe është e njohur me të gjithë analizat shqetësuese mbi vdekjen për shkak të ngrohjes planetare. Ajo e shfrytëzon rastin për ta vendosur emergjencën e klimës në një diskutim mbi mënyrat se si grekët e lashtë përcaktonin kohën: Chronos – koha si një lloj përparimi linear përpara – dhe Kairos – një “krizë” ose ndërprerje në kohë.
Ne të gjithë jetojmë në një kohë lineare, por përjetojmë kujtime – përmbytje dhe zi buke – të krizave të përhershme ku jemi gjendur. Që nga shfaqja e qytetërimit, njerëzit e kanëperceptuar gjithmonë veten si duke jetuar në një kohë të huazuar.
Dhe kjo është e vërtetë sepse thotë J.R.R.Tolkien ne jemi gjithmonë “njerëz të vdekshëm, qëjemi të dënuar të vdesim”. Është qasja ndaj vdekshmërisë, ajo që ndan veprën e Odëll ”Katër mijë javët” e Oliver Burkeman, një titull që i referohet jetëgjatësisë mesatare të njeriut.
Odëll, ateiste, është e shqetësuar me dëmtimin e klimës në të gjithë ekosistemin. Burkeman,kulturalisht hebre, është i shqetësuar mbi përpjekjen për të pasur një jetë të ekuilibruar dhe të moderuar në sasinë e kohës që na është caktuar këtu në Tokë. Dhe është pikëpamja e këtij tëfundit, ajo që më ka tërhequr gjithmonë.
Toka mund të ketë fund, por për ne që jemi rritur me çdo gjë që i ngjan një botëkuptimi koherent fetar, dhe që tani po përpiqemi të krijojnë një familje, gjithçka ka marrë fundtashmë. Kur im atë ishte shtrirë në shtratin e vdekjes – vdiq në shtratin e tij në shtëpi – më tha se gjithmonë e kishte menduar se ishte më e lehtë të vdiste së bashku me miliona të tjerë gjatëpërplasjes së një meteori me Tokën apo një konflikti global, sesa në heshtje dhe në shtëpi si një plak dhe një njeri fizikisht i dobët.
Ai ishte një lloj mendimi narcisist që e trashëgoi nga babai i tij, i cili e përçmonte jetën civilepas kohës së kaluar si marinar në një nëndetëse të Luftës së Dytë Botërore, sepse ajo nuk ofronte asnjë premtim për një vdekje kolektive që do të shërbente për një sagë të madhe heroike.
Siç e pranon edhe Odëll, sot jemi të bombarduar me alarme të përditshme për një krizë apo tjetrën. Pra kërkohet një akt vullneti për të na kujtuar se vdekja e dikujt, nuk është një ngjarje aq domethënëse, sa të përkojë me fundin e jetës siç e njohim ne. Ajo do të përkojë vetëm me fundin e jetës siç e njohim tani.
Prandaj është e çuditshme që Odëll citon filozofin katolik Zhozef Piper, sipas të cilit përgatitja për vdekjen qëndron pas gjithçkaje të shkruar aty. Për Piperin e devotshëmfetarisht, por edhe si për filozofin danez Soren Kierkegard, jeta është një përgatitje për përjetësinë.
Unë e kuptoj se si koha, sipas historianit Fernand Brodel, kalon ngadalë si për strukturat e palëkundura të shoqërisë, ashtu edhe për individë si unë. Por më e rëndësishmja, në një mënyrë që asnjë prej këtyre librave nuk e thekson në kohë, unë e di që do të vdes.
Babai dhe nëna ime nuk pushuan kurrë me këto kujtime, të cilat u bënin jehonë atyre të Epiktetit:”Çfarë dëmi është kur puth fëmijën tënd të vogël dhe t’i thuash:Nesër do të vdesësh?”. Kur nëna ime dhe unë lexonim “The Phantom Tollbooth” të Norton Juster– libri im i preferuar në vitet e para të shkollimit tim – ne do të zgjateshim gjatë pasazheve mbi kohën.
Libri përshkruante në mënyrë të shkëlqyer mënyrat se si e humbim kohën, Ai thoshte se kemi aq kohë sa do të na jepet:“Koha është një dhuratë, që ju jepet për t’ju dhënë kohën që ju nevojitet”. Ose siç shprehet Kierkegard:”Të mbarosh punë me jetën para se jeta të ketë mbaruar me ty, do të thotë pikërisht të mos kesh mbaruar detyrën”.
For those of us who have already seen our parents and many of our closest relatives die—especially for people like me, who do not share Pieper and Kierkegaard's belief in eternity—this is lukewarm consolation. However, it remains a consolation. We are considering the time we need to have the time of our lives, and no more.
As the German philosopher Martin Heidegger says, our lives are defined by "finitude".
We exist in a "being-toward-death" state: a state of fascination, whether for ourselves personally or for our families and friends, that will last until it ends. There is no way to buy more time, to waste time and even in the final analysis to save it. You will take as much time as you are given.
Originally published on Bota.al
