Kärt besvär: The Swedish method that helped me cope with aging
2022-12-21 16:58:54
Erjon Uka
By Margareta Magnusson / Swedish has an expression that I adore: kärt besvär . It sums up many of the important things we do in life. And the older one gets, the more it seems like everything becomes kärt besvär . The words break down into kärt meaning "dear, precious or beloved", and besvär , meaning "pain or sorrow", but can also mean burden or something that causes annoyance.
Paying monthly bills can be considered a kärt besvär : they remain an annoying obligation, but at the same time you feel grateful that you have the ability to pay them and feel good when you cross them off the list of obligations. Or a more honest example might be caring for a sick loved one. Caring for a sick person can be a burden, but being well enough to nurse someone back to health is a blessing, something to be cherished and something that the sick person will be grateful for too, even if you don't. never tells you.
I am now almost 90 years old. As I get older, everything I do feels like a burden – almost everything now, whether physical or mental, is difficult for me. There seems to be no choice but to see every burden, every worry, every pain as something that is also lovable, that I must find a way to appreciate.
Two things I apply my kärt besvär approach to are memory and the daily routine I stick to, to maintain sanity and health as well. I'm sure it happens to all of us at some point: we think we're losing our memory, or that we're losing our minds. Sometimes we feel like we have too many things to take care of, too many things to do. But we can do more – bear this in mind, at least if we don't have some terrible disease – we can do more than we think. Sometimes we just need a little time and patience with ourselves.
The older we get, the more memory plays with us. But having a good memory is great, so I still try to have one. Not because I want to know train times by heart, but because remembering people's names is not only pleasant, but also important. I feel pain every time I find myself trying to remember a name. It is a joy in itself when I suddenly manage to remember it.
E di që mbajtja mend e gjërave mund të bëhet gjithnjë e më e vështirë edhe në moshën 40-vjeçare. Shpesh, i kujtoj vetes këtë: Tani që jam më shumë se dyfishi i moshës 40 vjeç, pse do të ishte kaq e çuditshme që shkoj të marr diçka në kuzhinë dhe, kur jam atje, e kam harruar atë që do të merrja? Është pak e bezdisshme, por nëse i bëj hapat pas për t’u kthyer aty ku u nisa, shpejt do e kujtoj se çfarë më duhej. Është shumë bezdi të ecësh së prapthi, por jam mirënjohëse që arrij të kujtoj. Kjo është kärt besvär.
Dikur, një mik i mirë më tha se nuk duhet të ulesh asnjëherë për më shumë se 20 minuta pa ndërpreje. Kjo nuk funksionon nëse ju pëlqen të shkoni në kinema – përveçse kur ndiqni një festival filmi të shkurtër.
Diku kam lexuar se karrigia është shpikja jonë më e rrezikshme. Unë për vete preferoj të qëndroj në këmbë ose të lëviz sa më shumë që ma lejon trupi. Madje kam gjetur një mënyrë për ta kthyer në argëtim ushtrimin e përditshëm; rreth orës 9:00 çdo ditë ndjek një program të shkurtër dhe të lehtë gjimnastikor në televizion. Sigurisht që është kärt besvär: ndonjëherë nuk mund të besoj se trupi im i vjetër mund të lëvizë nga vendi dhe shpesh ndjej dhimbje. Megjithatë, jam shumë mirënjohëse që të paktën mund – në një farë mase – ta bëj këtë gjë.
Keni shumë kohë të lirë? E çuditshme, zakonet e reja të gjumit kur ju zgjoheni shumë përpara lindjes së diellit ju bëjnë të pyesni nëse arritët të flinit ndopak. Këto janë rreziqe të tjera të plakjes dhe sfida që mbeten një betejë e përditshme. Sa më i vjetër bëhet njeriu, aq më shumë duhet të gjejë mënyrën për ta bërë çdo rutinë një rutinë të dashur, edhe nëse ndonjëherë ajo në të vërtetë përfaqëson një dhimbje.
Çdo mëngjes më vjen gazeta, pastaj ndoshta rilexoj libra që i kisha harruar se i mbaja në rafte. Ndoshta imagjinoj pasione që do të zhvilloj në të ardhmen. E përdor shumë telefonin (fëmijët e mi mund t'jua tregojnë tamam...). Rrobat, çarçafët dhe peshqirët i laj rregullisht. Banesën time të vogël e mbaj sa më të rregullt. Jam shumë e lumtur që apartamenti im nuk është më i madh se kaq.
E di se asnjë prej këtyre aktiviteteve nuk është i jashtëzakonshëm. Ju po prisnit sekretet suedeze, e megjithatë sekretet e plakjes së mirë dhe të lumtur lidhen me gjetjen e mënyrave për t'i bërë rutinat të dashura për ju. Mund të mos kem mundësi të zgjedh se sa kohë do të më marrin për t’i kryer apo nëse do të jem gjallë pas disa javësh, por kam fuqinë të vendos se si t'i qasem aktiviteteve të mia të përditshme. Shumicën e ditëve - jo të gjitha ditët, por shumicën e ditëve - unë jam në gjendje ta shoh rutinën time, ta shoh jetën time të përditshme, si kärt besvär.
*Margareta Magnusson është shkrimtare suedeze. Pjesa e mësipërme është shkëputur nga libri “Arti suedez i plakjes”, përkthyer në shqip nga Erjon Uka.
